Jeszcze niedawno Google PageRank był faktorem SEO, o którym często mówiło się w kuluarach. Wzrost oceny PageRank stanowił doskonałą demonstrację tego, że strategia SEO (w szczególności strategia pozyskiwania linków) działa prawidłowo. Obecnie coraz rzadziej wspomina się o PageRank. Nie dlatego, że nie jest już ważne, ale nie stanowi już pomiaru widocznego publicznie.
Czym jest PageRank?
PageRank to algorytm mierzący jakość stron internetowych na podstawie linków, które do nich kierują. Często bywało tak, że strony z większą ilością linków zyskiwały wyższe pozycje w wynikach wyszukiwania. Pozycja była wyższa szczególnie, jeśli takie linki pochodziły z popularnych stron (np.: strony, które same posiadały wysoki współczynnik PageRank).
Wcześniej, specjaliści SEO mogli obserwować współczynnik PageRank dowolnej strony internetowej za pośrednictwem paska zadań Google Toolbar. Współczynnik PageRank 0 (PR0) oznaczał najniższej jakości strony. Współczynnik 10 (PR10) oznaczał strony z największym autorytetem.
Powodem, dla którego specjaliści SEO zainteresowali się mocno tym wskaźnikiem jest to, że PageRank przechodził z jednej strony do drugiej. Oznacza to, że strona mogła uzyskać autorytet poprzez połączenie jej z inną stroną o wyższym współczynniku PageRank.
Mówiąc prościej, PageRank był przekazywany między stronami za pośrednictwem ich linków. Pomagało to uzyskać stronie wyższą pozycję w SERP-ie. Algorytm opierał się na koncepcji mówiącej, że strona zostanie uznana za ważną, jeśli linkowała do niej inna ważna strona.
Historia Google PageRank
Poniżej można znaleźć ogólny przegląd historii Google PageRank:
- 1 kwietnia 1998 – Larry Page oraz Sergey Brin publikują „The Anatomy of a Large-Scale Hypertextual Web Search Engine” (Anatomia wielkoskalowej hipertekstowej wyszukiwarki internetowej),
- 1 września 1998 – Larry Page i Sergey Brin zgłaszają pierwszy patent PageRank,
- 4 września 1998 – spółka Google została zarejestrowana,
- 11 grudnia 2000 – Google uruchamia pasek zadań „Google Toolbar”,
- 17 czerwca 2004 – Google zgłasza patent The Reasonable Surfer Patent
- 12 października 2006 – Google zgłasza patent „seed sets”,
- 8 marca 2016 – Google ogłasza wycofanie Google Toolbar.
Wprowadzenie paska narzędzi Google Toolbar
W 2000 roku firma Google wprowadziła Google Toolbar. Był to jeden z najważniejszych etapów w historii PageRank. Narzędzie to pozwalało użytkownikom zobaczyć współczynnik dowolnej strony.
Skutkiem tego kroku był znaczący wzrost zainteresowania specjalistów SEO w zwiększaniu PageRank jako metody poprawy pozycji w rezultatach wyszukiwania.
Najprostszym wytłumaczeniem podejścia wielu fachowców we wczesnych latach 2000 było nakierowanie na uzyskanie jak największej liczby linków prowadzących ze stron posiadających jak najwyższy PageRank.
Oczywiście doprowadziło to do prób manipulacji PageRank. Linki były umieszczane w nienaturalnych miejscach oraz w ogromnej ilości.
Zaktualizowany patent PageRank
Początkowy patent PageRank z 1998 roku wygasł w 2018 roku i ku zaskoczeniu wielu osób, nie został on odnowiony. W tym czasie, były pracownik Google poinformował o tym, że początkowy algorytm nie był używany od 2006 roku.
Nie oznaczało to jednak, że PageRank przestał działać.Widocznie początkowy patent został zastąpiony przez nowy, który został zgłoszony przez Google w 2006 roku.
Patent ten obejmuje tak zwane „seed sites” oraz „trusted seed sets” i określa je jako specjalnie wyselekcjonowane wysokiej jakości strony, które zapewniają dobrą łączność sieciową innym stronom typu „no-seed”. Jako przykłady podano Katalog Google (Google Directory), który był aktywny, gdy zgłaszano patent. Drugim przykładem była strona The New York Times.
Tak zwane strony „seed sites” muszą być niezawodne, odpowiednio zróżnicowane, aby obejmować szeroki zakres zainteresowań oraz dobrze połączone z innymi stronami. Powinny posiadać dużą ilość przydatnych linków wychodzących ułatwiających identyfikację innych przydatnych, wysokiej jakości stron, działających w sieci jako „centra”.
Nowy patent zapewniał ocenę strony na podstawie tego jak daleko znajduje się ona od zestawu „seed set”. Patent ten jednak nie odnosi się rzeczywiście do PageRank (lub zaktualizowanej wersji algorytmu). Zamiast tego środowisko SEO zrozumiało, że działa on jako modyfikator PageRank bazujący na bliskości „seed set” stron.
Google wycofuje pasek narzędzi PageRank Toolbar
Po prawie 15 latach, Google zaprzestało aktualizowania paska narzędzi Google Toolbar (ostatnia potwierdzona aktualizacja miała miejsce w grudniu 2013 roku). Firma całkowicie wycofała Google Toolbar w 2016 roku.
Oczywiście nie oznacza to, że firma Google zaprzestała korzystania z PageRank jako części algorytmu. Po prostu PageRank przestał być pomiarem widocznym publicznie.
Dlaczego Google wycofało PageRank Toolbar?
Specjaliści SEO mieli obsesję na punkcie PageRank. Szybko zaczęto kłaść największy nacisk na niego w taktyce SEO kosztem wysokiej jakości treści oraz właściwych doświadczeń użytkowników.
Problem polegał na tym, że publicznie dostępna ocena PageRank była łatwiejsza w manipulacji dla specjalistów SEO.
Fachowcy SEO wiedzieli, że mogli korzystać z PageRank, aby osiągać wyższe pozycje stron w rezultatach wyszukiwania i wykorzystywali to.
Patrząc na to z perspektywy Google, pasek narzędzi PageRank widoczny publicznie, stanowił problem. Bez niego brakowało dokładnego pomiaru autorytetu strony internetowej (przynajmniej oficjalnie). To sprawiło, że manipulowanie uzyskaną oceną stało się trudniejsze.
Ostatecznie, specjaliści SEO nadużywali PageRank i wykorzystywali to rozwiązanie do manipulowania wynikami wyszukiwania. To w głównej mierze dlatego Google wycofało pasek narzędzi w 2016 roku.
PageRank paska narzędzi a PageRank
Google początkowo było tak dumne ze swojego algorytmu, że chętnie publicznie dzieliło się rezultatami swoich obliczeń. Były one dostępne dla każdego, kto chciał je zobaczyć.
Najbardziej godną uwagi metodą prezentacji było rozszerzenie pod postacią paska narzędzi dla przeglądarek, takich jak Firefox. Pokazywało ono ocenę od 0 do 10 dla każdej stronie w Internecie.
W rzeczywistości, PageRank posiada szerszy zakres ocen, ale zakres 0-10 zapewniał fachowcom i konsumentom możliwość natychmiastowej oceny znaczenia jakiejkolwiek strony w Internecie.
Pasek narzędzi PageRank sprawił, że algorytm stał się bardzo widoczny, a to doprowadziło do komplikacji. W szczególności było jasne, że linki były najprostszym sposobem „oszukania” Google.
Im więcej linków (lub lepszych linków), tym wyższą pozycję osiągała strona na stronie z rezultatami wyszukiwania dla jakiegokolwiek docelowego słowa kluczowego.
Oznacza to, że powstał rynek wtórny, na którym kupowano i sprzedawano linki posiadające wartość PageRank adresu URL, dla którego sprzedano link.
Problem ten uległ zaostrzeniu, gdy Yahoo wprowadziło darmowe narzędzie zwane Yahoo Search Explorer. Zapewniało ono każdemu możliwość poszukiwania linków do dowolnej strony.
Jak PageRank zrewolucjonizował wyszukiwanie?
Inne wyszukiwarki mocno polegały na indywidualnej analizie treści każdej strony. Metody te słabo identyfikowały różnice pomiędzy stroną wpływową a stroną zapełnioną po prostu losowym (lub manipulującym) tekstem.
To oznaczało, że metody pozyskiwania informacji przez inne wyszukiwarki były łatwe do manipulowania. Google PageRank stanowił wówczas rewolucję. W połączeniu ze względnie prostą koncepcją „n-Gramów” pomagających w ustaleniu znaczenia, Google opracowało skuteczną recepturę.
Wkrótce rozwiązanie to przebiło głównych beneficjentów, takich jak AltaVista oraz Inktomi (wspierane między innymi przez MSN).
Działając na poziomie strony, Google znalazło bardziej skalowalne rozwiązanie niż podejście bazujące na „katalogu” zastosowane przez Yahoo i później przez DMOZ. Chociaż DMOZ (zwany również Projektem otwartego katalogu – Open Directory Project) był w stanie zapewnić początkowo Google własny katalog open-source.
Jak działał PageRank?
Gdy patent został zgłoszony po raz pierwszy, a wczesny algorytm Google został opracowany, PageRank bazował na teorii mówiącej, że link prowadzący z jednej strony do innej działał jako głos na daną stronę potwierdzający jej autorytet i zaufanie.
Dlatego, im więcej linków (głosów) kierowało na stronę, była ona bardziej godna zaufania. To z kolei przekładało się na wyższą pozycję w wynikach wyszukiwania.
W początkowej dokumentacji wspomniano, że PageRank poszerza swoje działania i nie liczy linków ze wszystkich stron po równo oraz normalizuje ilość linków na stronie.
Oznacza to, że link nie był po prostu jednym głosem na daną stronę. Pod uwagę brany jest autorytet strony. Oznacza to, że link ze strony posiadającej PR6 był bardziej miarodajnym głosem niż link ze strony z PR2. Taki przepływ PageRank pomiędzy stronami jest czasami określany mianem „link juice” (moc linku).
Czy PageRank jest nadal używany?
Pomimo, że publiczny dostęp do PageRank został zakończony w 2016 roku, uważa się, że ocena stron jest nadal dostępna w Google.
Wyciek informacji o czynnikach wykorzystywanych przez Yandex wskazuje, że PageRank nadal pozostaje jednym z możliwych stosowanych czynników.
Inżynierowie Google zasugerowali, że początkowa forma PageRank została zastąpiona czymś nowym, zbliżonym co wymaga mniejszej mocy przetwarzania do dokonywania obliczeń. Wzór obliczeniowy jest już mniej ważny w procesie pozycjonowania, ale pozostaje taki sam dla każdej strony.
Niezależnie od tego jakie inne algorytmy są i będą stosowane przez Google, PageRank prawdopodobnie jest wykorzystywany w wielu systemach Google aż po dziś dzień.
